بررسی تأثیر سرمایه و بیکاری بر نابرابری درآمد در ایران

یکی از وظایف دولت توزیع درآمد و کاهش نابرابری درآمد در جامعه است. از دیدگاه نظری نابرابری درآمد ناشی از ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعه، به ویژه شرایط بازار کار، موجودی سرمایه و مخارج دولت است. به منظور بررسی این روابط در ساختار اقتصادی و اجتماعی ایران در این مطالعه، ارتباط بین سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی، بیکاری و نابرابری درآمد در طی دوره 1349 تا 1386 با استفاده از الگوهای اقتصاد سنجی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین الگو با استفاده از روش وقفه های توزیعی ( ) نشان می دهد که با توجه به تعریف متوسط سال های تحصیل شاغلان از سرمایه انسانی؛ معلوم شده است که سرمایه فیزیکی و نرخ بیکاری بی معنی بوده و در کوتاه مدت به ازای هر 1% افزایش درسطح سواد نابرابری 2/0 کاهش می یابد در حالی که در بلندمدت به ازای هر 1% افزایش در سرمایه انسانی، حدود 3/0 درصد از سطح نابرابری کاسته می شود. در کوتاه مدت در اثر 1% افزایش در مخارج دولت، نابرابری 02/0 درصد افزایش می یابد. این در حالی است که در بلندمدت در اثر 1% افزایش در مخارج دولت حدود 04/0 درصد به سطح نابرابری اقتصادی افزوده می شود. از طرفی اگر از تعریف نرخ باسوادی به عنوان سرمایه انسانی استفاده شود؛ همچون مدل قبل سرمایه فیزیکی و نرخ بیکاری بی معنی بوده و به ازای هر 1% افزایش در نرخ باسوادی، در کوتاه مدت 2/0 درصد و در بلندمدت 4/0 درصد از سطح نابرابری کاسته می شود و همچنین به ازای هر 1% افزایش در مخارج دولت در کوتاه مدت، حدود 02/0 درصد و در بلندمدت 03/0 درصد به سطح نابرابری افزوده می شود.